Birgi
Birgi

Ödemiş ve çevresinin kültür ve inanç turizmi merkezidir. Birgi 5000 yıl öncesine uzanan kesintisiz bir tarihe sahiptir.

Bir zamanlar Aydınoğlu Beyliği'ne başkentlik yapan, zengin bir kültüre ve bir o kadar da etkileyici güzelliğe sahip olan Birgi, Bozdağların güney eteklerinde Ödemiş'e 9 km. uzaklıkta bulunmaktadır. Ödemiş ve çevresinin kültür ve inanç turizmi merkezidir. Birgi 5000 yıl öncesine uzanan bir tarihe sahiptir. Geç kalkolitik ve Tunç devirlerinde hüküm süren Lidya, Pers, Bergama krallıklarının, Roma ve Bizans İmparatorluklarının egemenliğinde kalmış, sırasıyla Dioshieron, Pyrgion ve Christopolis isimleriyle anılmıştır. 1308 yılında Aydınoğlu beyliği ile başlayan Türk egemenliğiyle oluşan Selçuklu ve Osmanlı uygarlıkları Birgi'nin tarihsel ve kültürel kimliğini oluşturmaktadır. Bu dönemlere ait mimari mirası yoğun ve kalıcı olarak taşımaktadır. Aydınoğlu Beyliği'ne başkentlik yapan Birgi 1426 yılında tamamen Osmanlı idaresine geçmiştir. Birgi'de dünyaca ünlü birçok bilim adamı yetişmiştir. İlk Türk denizcilerinden, Aydınoğlu Mehmet Bey'in oğlu Gazi Umurbey, Anadolu'nun ilk Müslüman Türk doktorlarından Celaleddin Hızır El Aydıni'nin (Hacı Paşa) ve tanınmış İslam bilgini İmam-ı Birgivi Mehmet Efendi bunlardan bazıları olup kabir ve türbeleri Birgi'de bulunmaktadır.

Birgi, çok renkli bir tarihi dokuya sahip olduğundan 1996 yılında tamamı SİT alanı ilan edilerek koruma altına alınmıştır. Son yıllarda Birgi'deki birçok sivil ve anıtsal mimarlık örneği Kültür Varlıkları Katkı Payı Fonu'ndan alınan pay doğrultusunda sokak sağlıklaştırma ve tek yapı ölçeği restorasyon uygulamaları sonucunda yeniden ilgi odağı haline gelmiştir. Yemyeşil zengin bir peyzaj içerisinde bozulmadan kendini koruyarak bugünlere gelebilmiş ender yerlerden olan Birgi her yıl binlerce insanın ziyaret ettiği bir mahalle haline gelerek eski günlerine geri dönmüştür.

Kültür ve Turizm Bakanlığı "Birgi Kültür Envanteri" kayıtlarına göre Birgi'de farklı yıllarda tescili yapılan 11 adet anitsal (hamam, medrese ve camilerden oluşan), 110 adet tabiat varlığı ve sivil mimarlık örneği olmak üzere toplam 221 adet tescilli kültür varlığı bulunmaktadır.

Birgi sayıları bugün bile tespit edilemeyen su değirmenleri, yağhaneleri ve tabakhaneleriyle birlikte endüstriyel arkeoloji alanı için örnek teşkil etmektedir. Ayrıca ipek dokuma tezgâhları ile de geleneksel el sanatlarımızın merkezi durumundadır.